13 راهکار رفع مشکل روانخوانی دانش آموزان

مشکلات روانخوانی دانش آموزان یکی از مسائل مطرح در حوزه آموزش است. تعداد از خانواده ها و معلمان عزیز به دنبال راه های بر طرف کردن این مشکل هستند. مشکلات در روانخوانی بسیار متعدد هستند و راه های درمان مختلفی می توانند داشته باشند. در این مطلب به بررسی اصطلاح اختلال در خواندن یا به عبارتی نارسا خوانی می پردازیم. انواع مشکلات خواندن و دلایل رفع آن را مرور خواهیم کرد.

علل ضعف روخوانی دانش آموزان

مشکل روان خوانی دانش آموزان را نمی توان مستقیما به آسیب دیده گی های ذهنی مربوط کرد. بلکه این مشکلات ناشی از عملکرد متفاوت مغز این دانش آموزان است. این علل می تواند به شرح زیر باشد.

1- عدم تمرین خواندن

عدم تمرین خواندن بر روان خواندن تاثیر می گذارد. اختصاص زمان بیشتر برای مطالعه در مدرسه و خانه به بهبود تسلط کمک می کند. کودکان باید هم بی صدا و هم با صدای بلند بخوانند. کودکان را تشویق کنید که همیشه کتاب همراه خود داشته باشند. به آنها اجازه دهید هنگام مسافرت در ماشین یا منتظر قرار ملاقات با پزشک، با صدای بلند بخوانند.

2- مشکل در هماهنگی اعضای بدن

 دانش آموزانی که در خواندن یک متن مشکل دارند می توانند مشکلاتی در جهت یابی های فضایی(بالا، چپ، راست، پایین)، هماهنگی در دست و چشم و همچنین هماهنگی مغز و زبان مشکل داشته باشند. تلاش کودکان از سنین پایین در به کار بردن آواها، کلمات، یا حروف برای بر آورده کردن خواسته های خود، شروع مهارت خواندن است. زیرا کودک با دیدن جسمی یا حروفی، کلماتی را در ذهن خود تداعی می کند که منجر به بیان می شود. بعضی کودکان ممکن است مشکلاتی در این زمینه داشته باشند که توانایی تشخیص آن تا سنین قبل از مدرسه بسیار سخت است.

3- کمبود توجه و بیش فعالی

ناتوانی های یادگیری اغلب در سال های ابتدایی مدرسه آشکار می شوند، زیرا کودکان با وظایف چالش برانگیزتری روبرو هستند. نارساخوانی، که با توانایی کودکان در خواندن کلمات به ترتیب صحیح تداخل دارد، یکی از دلایل رایج مشکلات خواندن است. اختلالاتی مانند اختلال کمبود توجه و بیش فعالی می تواند در توانایی کودک برای تمرکز اختلال ایجاد کند و توانایی خواندن را تضعیف کند. اختلالات گفتاری و حتی مشکلات حرکتی چشم می تواند تلفظ صحیح کلماتی را که می خوانند یا ردیابی متن ها با چشمان خود به شدت برای کودکان چالش برانگیز باشد.

4- عدم قرار گرفتن در معرض آموزش

توانایی‌های خواندن کلاس اول مبتنی بر مهارت‌هایی است که کودکان در مهدکودک و پیش دبستانی یاد می‌گیرند، مانند حفظ الفبا، درک صداهای کلمات، و درک روابط بین کلمات و حروف. هنگامی که والدین و سایر مراقبان از سنین پایین برای آنها کتاب می خوانند، کودکان به احتمال بیشتری به مطالعه علاقه مند می شوند و در آن مهارت دارند. بدون این مواجهه اولیه و آموزش، کودکان ممکن است دچار مشکل شوند.

5- فقر

مسائل محیطی در خانواده اصلی می تواند بر توانایی خواندن کودکان تأثیر بگذارد. کودکان خانواده های کم درآمد به طور خاص با مشکل مواجه هستند. این می تواند به دلیل استرس خانواده یا به این دلیل باشد که والدین آنها زمان کمتری را برای فعالیت های مرتبط با مطالعه صرف می کنند.

انواع مشکلات روانخوانی دانش آموزان

1- عدم تشخیص حروف و صدای آن که به ضعف دیداری می تواند مرتبط باشد. (اشتباه گرفتن حروفی که فقط در نقطه با هم متفاوت هستند مانند ج،ح،خ و ب، پ، ت و…)

2- خواند کلمات به صورت معکوس

3- عبور کردن از بعضی کلمات، بخشی از جمله یا خطوط نوشته

4- کند خوانی، بریده بریده خوان

5- علاقه نداشتن به خواندن

6- خط متن را گم کردن

7- تغییر دادن افعال

8- جای گزینی کلمات با کلمات مترادف

9- عدم یا ضعف در درک مطلب

10- ضعف در تشخیص صدای ترکیباتی که مثل هم هستند مانند تار، مار، کار و …

11- کودک در ترکیب حروف مشکل دارد ولی حروف را به تنهایی می تواند تشخیص دهد. (ب + ا + د >>  باد)

12- دانش آموز نمی تواند ترکیبات درست را بخاطر بیاورد. مثلاً به جای کبریت می گوید کربیت.

راهکار برای رفع مشکل روخوانی

چگونه اختلال خواندن را برطرف کنیم؟ شاید سوالی باشد که برای شما هم پیش آمده است. در ادامه به بیان راهکار های رفع مشکل روانخوانی دانش آموزان می پردازیم.

1- تمرین مکرر خواند متن

2- انتخاب متن های ساده در ابتدای کار

3- استفاده از کتاب داستان های ساده جهت افزایش درک مطلب

4- استفاده از روش های تقویت حافظه دیداری برای کلمات آشنا و پر تکرار

5- اجرای نمایشنامه. متن یک داستان را بخواند و سپس آن را اجرا کند.

6- حفظ و بازخوانی شعر

7- خواند داستان با صدای بلند

8- از دانش آموزان بخواهید بخشی از درس را گروهی بخوانند.

9- کتاب داستانی را به انتخاب خود بخواند و خلاصه کند.

10- داستان کوتاه بنویسد و خلاصه کند.

11- کودک بازی هایی مانند یافتن اختلاف تصاویر را زیاد تمرین کنند.

12- تکمیل کردن کلمات ناقص و مرتب کردن کلمات بهم ریخته

13- حل جدول، پازل و معما

سخن پایانی

اگر کودک ما به هر دلیلی در خواندن متون مشکل دارد باید فضایی متناسب برای یادگیری او فراهم کنیم. از حجم تکالیف کم کرده و قطعاً وقت بیشتری برای مشکل روانخوانی دانش آموزان خود بگزاریم. در حد ممکن باید روابط سالم با دانش آموزان برقرار کنیم تا استرس را به طور کامل حذف کرده و دانش آموز بتواند با دقت و تمرکز به تمرین روان خوانی بپردازد.