نقش بازی و ریاضی در موفقیت دانش آموزان

همه ما می دانیم که کودکان از بازی کردن لذت می برند. تجربه به ما می گوید که بازی و ریاضی می تواند جز فعالیت هایی سازنده برای یادگیری باشند. قطعاً در کلاس درس ریاضی، بازی جایگزین دلنشین تری از کاربرگ ها برای کودکان است. بازی ها این عرصه را برای دانش آموزان فراهم می کنند که در حل یک مسئله خطا کنند بدون این که تبعات سنگینی برایشان به دنبال داشته باشد. بازی ها می توانند ابزاری برای آموزش مفاهیم جدید یا مرور محتواهای قبلی باشند. گیمیفیکیشن در آموزش می تواند راه حل عالی برای بهبودفضای کلاس و جذب دانش آموزان باشد. برای اطلاع بیشتر در مورد گیمیفیکیشن کلیک کنید.

• بازی و ریاضی چیست؟
• مزایای استفاده از بازی ها در آموزش ریاضی
• نکاتی برای یک تدریس ریاضی جذاب
• ارزیابی بازی ها
• اهمیت گروه در بازی و ریاضی
• رویکرد متفاوت برای حل مسائل
• استعداد ریاضی و شکوفایی آن با بازی و ریاضی
• چگونگه حل مسئله با رویکردی جدید به آماده سازی دانش آموزان کمک می کند.
• بهترین شیوه های تدریس برا ایجاد نگرش نو به حل مسئله
• جذابیت بازی و ریاضی با فعالیت های زیر
• سفر به دنیای بازی و ریاضی
• چگونه می‌توانیم دانش‌آموزان را به تفکر عمیق در ریاضی تشویق کنی
• انواع بازی های ریاضی جذاب

بازی و ریاضی چیست؟

 هنگام در نظر گرفتن استفاده از بازی ها برای آموزش ریاضیات، مربیان باید بین یک «فعالیت» و یک «بازی» تمایز قائل شوند. گوف یکی از محققان پیشرو در زمینه آموزش با بازی بیان می کند که “یک بازی” نیاز به دو یا چند بازیکن دارد که به نوبت هر کدام برای دستیابی به یک موقعیت “برنده” رقابت می کنند و هر کدام می توانند انتخابی در مورد نحوه حرکت در هر زمان انجام دهند.

ایده کلیدی در این سخن «انتخاب» است. به همین دلیل، چیزی مانند مار و پله یک بازی کامل محسوب نمی شود. زیرا برنده شدن کاملاً به شانس بستگی دارد. بازیکنان هیچ تصمیمی نمی گیرند و نباید بیشتر از شمردن فکر کنند. همچنین هیچ تعاملی بین بازیکنان وجود ندارد. هیچ کدام از کارهایی که یک بازیکن انجام می دهد به هیچ وجه بر کار بازیکنان دیگر تأثیر نمی گذارد.

بازی های ریاضی فعالیتی هستند که شامل یک چالش، معمولاً در برابر یک یا چند بازیکن است. این بازی ها توسط مجموعه ای از قوانین اداره می شوند و ساختار زیربنایی واضح و معمولاً نقطه پایان مشخصی دارند. به طور کلی بازی و ریاضی دارای اهداف شناختی ریاضی مشخصی است.

مزایای استفاده از بازی ها در آموزش ریاضی

استفاده از بازی ها درآموزش مزایا بسیار دارد که در زیر به طور خلاصه بیان شده اند.

موقعیت های معنادار

در بازی و ریاضی باید موقعیت هایی با شرایط استفاده از مهارت های ریاضی در بازی ها ایجاد کرد که برای دانش آموزان معنا دار باشند و دانش آموز برای رسیدن به آن تلاش کند.

 انگیزه

یکی از مهم ترین مولفه های یادگیری انگیزه است. در بازی ها شرایط باید به گونه ای باشد که کودکان آزادانه در بازی  شرکت کنند و از بازی لذت ببرند.

 نگرش مثبت

اکثر اوقات درس ریاضی برای کودکان ممکن است استرس زا باشد. بازی هایی که برای آموزش ریاضی تدارک دیده می شوند بهتر است به گونه ای باشد که رقابت منطقی را از دانش آموزان بخواهد و سطح مسائل به گونه ای باشد که دانش آموز بتواند از پس حل کردن آن برآید.

 افزایش یادگیری

بازی و ریاضی در مقایسه با فعالیت های رسمی تر، به دلیل افزایش تعامل بین کودکان، فرصت هایی برای آزمایش ایده های شهودی و راهبردهای حل مسئله و یادگیری بیشتر می تواند فراهم کند.

سطوح مختلف

بازی ها می توانند به کودکان اجازه دهند تا در سطوح مختلف تفکر حرکت کنند و از یکدیگر بیاموزند. در گروهی از کودکان که در حال انجام یک بازی هستند، ممکن است یک کودک برای اولین بار با یک مفهوم مواجه شود، دیگری ممکن است درک خود را از این مفهوم توسعه دهد، سومین کودک مفاهیمی را که قبلاً آموخته است تثبیت کند.

ارزیابی

تفکر کودکان اغلب از طریق اقدامات و تصمیماتی که در طول بازی می گیرند آشکار می شود. بنابراین معلم این فرصت را دارد که تشخیص و ارزیابی یادگیری را در یک موقعیت جدا از فضای امتحان، انجام دهد.

ارتباط خانه و مدرسه

بازی‌ها وظایف تعاملی عملی را هم برای مدرسه و هم برای خانه فراهم می‌کنند. شما می توانید اندکی از تکالیف را به صورت بازی برای منزل در نظر بگیرید. این کار موجب ایجاد انگیزه در دانش آموزان می شود.

استقلال

بازی ها به کودکان اجازه می دهد که مستقل از معلم کار کنند. قواعد بازی و انگیزه بچه ها معمولاً باعث می شود که کودکان با اشتیاق به سمت حل مسئله بروند.

نکاتی برای یک تدریس ریاضی جذاب

برای این که یک معلم بتواند مطمئن شود که یک بازی برای آموزش ریاضی با بازی مناسب است باید چند مورد را که در ادامه به آن اشاره می کنیم در نظر داشته باشد. بازی ها با هدف آموزش ریاضی مطابقت داشته باشد. از بازی‌ها برای اهداف خاص استفاده کنید، نه فقط برای پر کردن زمان‌. تعداد بازیکنان را حدود دو تا چهار نفر نگه دارید تا بازی به سرعت بین دانش آموزان بچرخد.

بازی باید به اندازه کافی عنصر شانس داشته باشد تا به دانش‌آموزان ضعیف‌تر اجازه دهد احساس کنند که شانس برنده شدن دارند. زمان بازی نباید خیلی طولانی باشد. برای انجام تکالیف یک بازی ثابت را با کودک به خانه بفرستید از کودکان دعوت کنید تا بازی های رومیزی خود یا انواع بازی های شناخته شده را بازی کنند.

ارزیابی بازی

شما می توانید بازی و ریاضی هایی که برای کلاس خود تدارک دیده اید را با چند سوال ارزیابی کنید و با استفاده از این سوالات به بازی خود امتیاز دهید.

• آیا بازی با هدف ریاضی شما مطابقت دارد؟
• آیا طیف وسیعی از توانایی ها را برآورده می کند؟
• آیا می توان بازی را در مدت زمان کوتاهی کامل کرد؟
• آیا عنصر شانس در آن وجود دارد؟
• آیا استراتژی هایی برای بهبود احتمال برنده شدن وجود دارد؟
• آیا بچه ها از بازی کردن آن لذت می برند؟

اهمیت گروه در بازی و ریاضی

یکی از مسائل مهم در بحث آموزش ریاضی با بازی این است که دانش آموزان می توانند با هم بحث کنند و با دیدگاه های یکدیگر آشنا شوند. هر دانش آموز می تواند برای حل مسئله یک راه پیشنهاد کند و این می تواند دانش آموزان را وارد مباحثه کند و نتایج شگفت آوری داشته باشد.

رویکرد متفاوت برای حل مسائل

تشویق دانش آموز به داشتن نگاهی نو برای حل مسئله یک فرآیند یادگیری بسیار جذاب است که حل خلاقانه مسئله را توسعه می دهد. با استفاده از بازی و ریاضی می توانیم این نگرش نو به حل مسئله را تقویت کنیم. وقتی دانش‌آموزان با مسائلی مواجه می‌شوند که نمی‌دانند چگونه آن‌ها را فوراً حل کنند (مانند ارزیابی‌های جدید)،ممکن است تسلیم شوند و این اصلاً موضوع جذابی نیست.

ما از آنها می‌خواهیم که با چیزهایی که قبلاً آموخته اند ارتباط برقرار کنند، خلاقانه فکر کنند و راه‌های مختلفی را برای حل مسئله امتحان کنند. نگرش جدید به حل مسئله حالتی از مشارکت است که دانش‌آموزان را قادر می‌سازد تا از طریق مشکلات چالش برانگیز و مشکلات جدیدی که قبلاً هرگز ندیده‌اند دسته پنجه نرم کنند. به این ترتیب، سخت‌تر کردن کار برای دانش‌آموزان به‌گونه‌ای که آن ها مغزشان را ورزش دهند، می‌تواند بسیار مفید باشد.

استعداد ریاضی و شکوفایی آن با بازی و ریاضی

بر اساس تحقیقاتی که بر روی علاقه و استعداد دانش آموزان در آمریکا صورت گرفت تعداد زیادی از دانش آموزان ابراز کرده بودند که استعداد ریاضی ندارند و برای حل مسائل ریاضی مناسب نیستند. از طرفی تحقیقات نشان می دهد که همه افراد استعداد یادگیری ریاضی دارند.

یکی از دلایل این که بیشتر بچه ها فکر می کنند استعداد ریاضی ندارند این است که در کلاس ریاضی بیشتر بچه هایی مورد تشویق قرار می گیرند که حافظان خوبی هستند. معمولاً افرادی که سریع حساب می کنند شاید به دنبال روش های خلاقانه نباشند. با این حال جو بولر، استاد دانشگاه استنفورد، هشدار می‌دهد که آموزش‌هایی که صرفاً مبتنی بر حفظ کردن و حساب است، می‌تواند دانش‌آموزان را به بیزاری از ریاضی سوق دهد.

نتایج آزمون نشان می دهد که بالاترین دستاوردها از آن کسانی است که می توانند افق دید باز تری داشته باشند و بین مفاهیم مختلف ریاضی ارتباط برقرار کنند. یکی از راه های ایجاد نگرش نو در دانش آموزان بازی و ریاضی است. بازی کمک می کند کلاس از فضای خشک خود فاصله بگیرد و دانش اموز فرصت اشتباه کردن داشته باشد.

تحقیقات بسیار وجود دارد که نشان می‌دهد رساندن دانش‌آموزان به نقطه ای که بتوانند از دیدگاه های مختلف یک مسئله را بررسی کنند یکی از کلیدهای دستیابی به یادگیری عمیق‌تر و حل خلاقانه مسئله است. ما نیاز به محاسبه سریع دانش آموزان در ریاضی نداریم. ما به دانش‌آموزانی نیاز داریم که بتوانند سؤالات خوبی بپرسند، مسیرها را ترسیم کنند، درباره راه‌حل‌های پیچیده استدلال کنند، مدل‌هایی را تنظیم کنند و بین موضوعات مختلف به اشکال متفاوت ارتباط برقرار کنند.

چگونگه حل مسئله با رویکردی جدید به آماده سازی دانش آموزان کمک می کند

حل مسئله با یک نگاه چالش برانگیز می تواند دانش آموزان را برای درک عمیق تر سوالات و مفاهیم ریاضی آماده کند. در این شیوه آموزش برای حل سؤالات ارزشیابی صرفاً از دانش‌آموزان خواسته نمی شود که این روش را برای مسئله اعمال کنند. در عوض، از دانش‌آموزان خواسته می‌شود که خودشان یک روش را برای حل مسئله پیدا کنند. برای حل یک مسئله، دانش آموزان باید درک مفهومی از سوال داشته باشند و سپس راه حل خلاقانه خود را به کار گیرند. نمونه پایین سه راه برای تجسم راه حل مسئله و سه روش برای رسیدن به راه حل را نشان می دهد. چنین روش هایی می تواند ایده های بسیار جذابی برای بازی و ریاضی باشد.

مهم است که ما در همان ابتدا به دانش‌آموزان بیاموزیم که در هنگام مواجهه با مسائل جدید، آزادند تا فرآیند فکری منحصربه‌فرد خود را اعمال کنند. معلمان با فراهم کردن فرصت‌هایی برای به اشتراک گذاشتن استدلال خود و تجلیل از شیوه‌های متفاوت تفکرشان، روند نگرش جدید را در دانش آموزان تقویت می‌کنند. دانش‌آموزانی که در این فرآیند درگیر می شوند اجازه دارند با خلاقیت و اعتماد به نفس، چالش‌ها و مشکلات جدیدی را که قبلاً ندیده‌اند، امتحان کنند.

بهترین شیوه های تدریس برا ایجاد نگرش نو به حل مسئله

آیا می‌دانستید که برخی از روش‌های تدریس می‌توانند پتانسیل دانش‌آموزان را برای توسعه نگرش جدید به حل مسئله در ریاضی مسدود کنند؟ در اینجا برخی از بهترین شیوه ها برای پرورش نگرش نو در کلاس درس آورده شده است که بهترین آن، ترکیب بازی و ریاضی با رعایت این نکات است.

 از دانش‌آموزانی که ممکن است پاسخ صحیح را نداشته باشند، سوال کنید. سپس دانش‌آموزان را در فرآیند زیر سؤال بردن راه شان راهنمایی کنید. به دانش آموزان بازخورد آموزنده بدهید. زمینه را برای کمک به دانش‌آموزان، در جهت درست کردن راه‌حل فراهم کنید.

دانش آموزان را به خاطر پشتکار در حل مسئله تحسین کنید، نه به خاطر باهوش بودن در حل مسئله. با این روش دانش آموزان برای رویارویی با مشکلات چالش برانگیز، انگیزه بیشتری خواهند داشت. سعی کنید  حل خلاقانه مسئله را بزرگ کنید و به آن اهمیت بدهید، نه بالاترین امتیاز را که دانش آموزان می توانند کسب کنند. با این روند دانش آموزان یاد خواهند گرفت که برای مبارزه جهت رسیدن به هدف یادگیری ارزش قائل شوند.

جذابیت بازی و ریاضی با فعالیت های زیر

اگر بخواهیم به صورت اصولی از بازی در آموزش ریاضی استفاده کنیم قطعاً نتایج بسیار جذابی را از بازی و ریاضی دریافت خواهیم کرد. یکی از موثر ترین المان ها برای جذابیت بازی، در نظر گرفتن تجربیات بصری و علمی برای دانش آموزان است. زیرا با یادگیری بصری، دانش آموزان برای مقابله با مسائل ریاضی ناآشنا، تشخیص الگوها و ایجاد درک مفهومی قوی تر می شوند.

تشویق به یادگیری از طریق به چالش کشیدن دانش آموزان برای یافتن راه حل های متعدد برای مسائل مختلف می تواند بسیار موثر باشد. فراهم کردن فرصت هایی برای دانش آموزان به منظر به کارگیری مفاهیم آموخته شده در موقعیت ها و زمینه های مختلف جهت تسلط بر مفاهیم مختلف از مهم ترین مواردی است که کمک می کند دانش آموزان ما مانند دانشمندان فکر کنند.

سفر به دنیای بازی و ریاضی

درک عمیق ریاضی کمک می کند دانش آموزان دید باز تری نسبت به مسائل اطراف خود داشته باشند و به راحتی بتواند سال های بعد را با پایه ای قوی پشت سر بگذارند. درک مفهومی و عمیق ریاضی به معنای تسلط است، به این معنی که دانش آموزان باید قبل از اینکه سطح بعدی در دسترس آنها قرار گیرد، هر سطح را با نمره کامل  بگذرانند.

هر دانش آموز سفر یادگیری شخصی خود را دارد. در طول سفر یادگیری از مواردی که می تواند به خوبی دانش آموز را راهنمایی کند بازخورد به هنگام است. این موضوع به دانش آموزان این پیام را می دهد که اشتباهات فرصت مناسبی برای یادگیری هستند. بازخورد یک تجربه یادگیری انگیزشی ارائه می دهد که به دانش آموزان پیامدهای ریاضی هر پاسخ را نشان می دهد و به شکل دادن درک آنها کمک می کند.

چگونه می‌توانیم دانش‌آموزان را به تفکر عمیق در ریاضی تشویق کنیم

بازی ابزاری است که می تواند به شکلی فرد را درگیر خود کند که گذر زمان را متوجه نشود. شما می توانید از علاقه وافر دانش آموزان خود به بازی استفاده کنید و شرایطی ایجاد کنید که بازیکن از تمام پتانسیل خود برای درگیر شدن در روند بازی استفاده کند. بازی ها باید طبق اصول طراحی شوند در غیر این صورت ممکن است اثر عکس داشته باشند. طراحی بازی غیر اصولی ممکن است بار علمی را کم کند یا اینکه موجب خستگی بچه ها شود.

طراحی بازی کار بسیار جذابی است و شما با دیدن دوره های آکادمی دانوش می توانید به صورت تخصصی بسیار از این اطلاعات را بدست آورید. بازی های دیجیتالی به دلیل جذابیت های بصری و علم طراحی که در اختیار طراحان حرفه ای قرار دارد در زمینه آموزش نیز می تواند بسیار مفید باشد. استفاده از بازی دیجیتالی هدفمند یک عنصر بسیار جذاب برای جذب دانش آموزان در حوزه بازی و ریاضی است.

انواع بازی و ریاضی های جذاب

بازی های بسیار زیادی وجود دارند که با اندکی تغییر می توان مفاهیم ریاضی را به درستی در آن گنجاند. این بازی ها می توانند با کم ترین امکانات و به سادگی با چند برگ کاغذ و یک تاس طراحی شوند فقط نیاز به کمی خلاقیت و دید متفاوتی دارد. بازی هایی مثل پازل ریاضیات، مکعب چوبی، کارت های شمارش عدد، لگو های آموزش ریاضی و … جز بازی هایی هستند که می تواند برای بچه ها جذاب باشد. اگر بازی و ریاضی با حرکات و فعالیت بدنی همراه شود قطعاً دانش آموز را می تواند به حداکثر پتانسیل یادگیری خود برساند و نتایج عالی را برای کلاس شما رقم بزند.

برای دریافت ایده های بیشتر برای بازی های آموزش ریاضی می توانید مقاله هشت بازی جذاب برای آموزش ریاضی با بازی را مطالعه کنید.

جمع بندی

ریاضی یک زبان واحد و بسیار مهم جهانی است. درک مفاهیم ریاضی به ما کمک می کند که در مورد چیستی و چگونگی دنیای اطرافمان دید واضح تری داشته باشیم. ریاضی و بازی یکی از ابزار هایی است که آموزش ریاضی را برای کودکان شیرین تر می کند. بازی مستمر باعث می شود تا دانش آموزان بر مفاهیم تسلط نسبی داشته باشند.

بازی به رشد تفکر عمیق و انتقادی، تخیل، تجسم، کنترل اعصاب و تقویت اراده کودکان کمک می کند. برای یک دانش آموز ابتدایی آموختن ریاضی ممکن است دشوار باشد. زیرا شامل مباحث جدید و انتزاعی است با بازی این امکان را برای دانش آموزان فراهم می کنیم که این مفاهیم انتزاعی را راحت تر درک کنند. اگر شما یک معلم خلاق هستید و علاقه مند به گیمیفیکیشن در آموزش های خود هستید به شما پیشنهاد می کنیم مقاله 11 ویژگی یک معلم خلاق برای داشتن کلاسی جذاب را مطالعه کنید.