بررسی تاثیر گیمیفیکیشن بر یادگیری از دریچه علوم اعصاب

مغز انسان سیستمی کاملاً پیچیده دارد که هنوز به طور کامل ساز و کار آن مشخص نشده است. ولی سیستم یادگیری انسان که از دوران جنینی شروع به تکامل می کند بسیار جذاب است. این سیستم به گونه ای طراحی شده که هر چه تمرین و تکرار یک موضوع بیشتر اتفاق بیافتد عمق و مدت ماندگاری یک مطلب بیشتر می شود. در مغز انسان در شروع یادگیری یک مطلب، آغاز به برقرار ارتباط نرون ها با یکدیگر می شود. با مرور مطالب ارتباط نرون ها محکم تر می شود و این ارتباط محکم مانع به فراموشی سپردن مطالب می شود.

علوم اعصاب و گیمیفیکیشن

گیمیفیکیشن یا بازی وارسازی از موضوعات روز دنیا در حوزه آموزش است. به صورت کلی گیمیفیکیشن روشی است که با ترکیب عناصر بازی در محیط های غیر بازی، آموزش را لذت بخش می کند. آموزش جذاب بخصوص برای کودکان می تواند بسیار مفید باشد. در ادامه به بررسی تاثیر آموزش همراه با بازی بر سیستم مغز می پردازیم.

دوره اصول گیمیفیکیشن(مقدماتی)| دوره اصول گیمیفیکیشن(پیشرفته)

هماهنگی مغز و گیمیفیکشن

در ابتدا ما به توضیح ساز و کار مغز برای برقراری ارتباط و یادگیری پرداختیم. سپس به مبحث هماهنگی گیمیفیکیشن با پیچیده ترین سخت افزار جهان یعنی مغز خواهیم پرداخت. در این مطلب چندین واقعیت در مورد تاثیر گیمیفیکیشن بر یادگیری پرداخته شده است.

اثر گیمیفیکیشن بر یادگیری

1- ایجاد ارتباط عاطفی با گیمیفیکیشن

بازی وارسازی باعث ایجاد یک روایت پیرامون موضوع مورد بحث می شود. با توجه به تحقیقات محققان حوزه علوم اعصاب، ایجاد یک ارتباط عاطفی با فعالیت و سوژه مورد نظر بر دامنه توجه ما تاثیر می گذارد. میزان توجه افراد یا دانش آموزان تحت تاثیر احساسات قرار می گیرد. به این صورت که که افراد توجه بیشتری به جزئیات و مواردی که اولویت بالا دارد می کنند. اما حفظ و یادگیری مطالبی که اولویت پایین دارند در آن ها مختل می شود. اتاق فرار آموزشی می تواند یک گزینه مناسب برای ایجاد روایتی بازی گونه برای دانش آموزان باشد.

دوره طراحی اتاق فرار(ویژه کلاس درس)

دریافت دوره

2- هیپوکامپ و یادآوری مطالب

هیپوکامپ بخشی از مغز تحتانی است که تا حد زیادی مسئول یادآوری مطالب و دانش است. هیپوکامپ برای مغز نقش یک شیرازه برای یک جزوه را بازی می کند. تا زمانی که شیرازه یک جزوه محکم باشد مطالب به صورت مرتب و منظم در کنار هم قرار می گیرند. اما زمانی که شیرازه دچار مشکل شود مطالب به صورت نامنظم در مغز خواهند بود. در طول یادگیری یک فعال ساز قوی هیپوکامپ، باعث می شود به خاطر سپردن و به یاد آوردن مطالب بسیار راحت تر شود. آزمایشات بالینی نشان می دهد گیم پلی یا بازی وارسازی از قوی ترین فعال ساز های هیپوکامپ است. شناسایی ارتباط مستقیم بین تحریک مدارهای عصبی و بازی یک گام کلیدی در باز کردن پتانسیل مغز با استفاده از ابزارهای مبتنی بر بازی برای بهبود یادگیری در کلاس درس است. تاثیر گیمیفیکیشن بر یادگیری بر گرفته از تاثیر تمامی این هورمون ها است.

3- ترشح دوپامین و تاثیر آن بر یادگیری

دوپامین، یا هورمون احساس خوب، هورمونی است که در زمان دریافت پاداش برای یک عمل خاص ترشح می شود. یکی از اصول اصلی گیمیفیکیشن، ارائه بازخورد آنی به دانش آموزان است که ممکن است در شرایط دیگر فراهم نباشد. با دادن جوایز مجازی یا ستاره و پاداش های این چنین برای دستیابی به اهداف یادگیری، مغز یادگیرندگان شروع به مرتبط ساختن یادگیری با احساسات مثبت می کنند و آنها را وادار می کند تا آن را تکرار کنند (یعنی به دنبال یادگیری بیشتر باشند). دریافت جوایز انی و مداوم موجب افزایش انگیزه در دانش آموزان می شود.

4. پردازش داستان توسط مغز راحت تر از واقعیت است

یکی از مولفه های کلیدی یک بازی جذاب، داستان خوب است. مردم تمایل دارند داستان ها را بهتر از فهرست هایی از حقایق نامرتبط به خاطر بسپارند. این فقط یک موضوع ساده نیست؛ این یک الزام فیزیولوژیکی است. وقتی درگیر یک روایت قوی هستیم، مغز اکسی توسین ترشح می ‌کند. ماده‌ای شیمیایی که باعث ایجاد احساس اعتماد و همدلی می ‌شود. در نتیجه، وقتی مغز اطلاعات ارائه شده به عنوان یک داستان را دریافت می کند، آن را معتبرتر تشخیص می دهد. تاثیر گیمیفیکیشن بر یادگیری را می توان به صورت عینی با تغییر شیوه تدریس در مدارس مشاهده کرد.

5- دریافت نشان ها و جوایز باعث ترشح سروتونین می شود.

سروتونین هورمونی است که بر خلق و خوی کلی ما حاکم است. سروتونین زیاد باعث ایجاد حالت سرخوشی می شود، در حالی که کاهش سروتونین ممکن است باعث شود کمی احساس بدخلقی کنید. جدای از تغذیه مناسب، ترشح سروتونین نیز با یادآوری موفقیت های گذشته تحریک می شود. محل نشان، یک سیستم مدیریت یادگیری بازی‌ سازی شده است که به یادگیرندگان اجازه می‌دهد هر زمان که به پاداش‌هایی که به دست آورده ‌اند نگاهی بیاندازند، و سپس سروتونین را بر حسب تقاضا دریافت کنند.(استفاده از عناصر بازی در کلاس گیمیفای شده )

 6- انجام بازی باعث آزاد شدن اندورفین می شود.

 هیجان و جذابیت انجام یک بازی، نتیجه ترشح اندورفین استهر چه این هیجان بیشتر باشد تاثیر گیمیفیکیشن بر یادگیری بیشتر است. اندورفین مسکن طبیعی بدن است. آنها همچنین می توانند سطح استرس و اضطراب را کاهش دهند و حتی احساس سرخوشی ایجاد کنند. اندروفین در کنار دیگر هورمون ها می تواند باعث ایجاد یک محیط ایده آل برای یادگیری و تمرکز شود.

7- انجام بازی، ورزشی مناسب برای مغز

گیم پلی می تواند عملکرد مغز را افزایش دهد. طبق تحقیقات و آزمایشات بالینی روی یک گروه مسن بازی به مدت 15 دقیقه در 5 هفته به صورت مداوم انجام شد. بعد از 5 هفته افراد مورد ارزیابی قرار گرفتند. نمرات حافظه و دامنه توجه این افراد 30 درصد افزایش پیدا کرده بود.

8- بازی و کاهش استرس

کورتیزول به عنوان هورمون استرس شناخته می شود و واکنش های ما را به موقعیت های استرس زا کنترل می کند. وقتی نوبت به یادگیری می ‌رسد، میزان بالای کورتیزول مغز را به حالت بقا وادار می‌ کند و تمرکز را از یادگیری برای مقابله با استرس منحرف می‌ کند. این موضوع که بازی ها افسردگی و احساسات خصمانه را در بازیکنان از طریق مدیریت خلق و خوی کاهش می دهند یک موضوع کاملاً علمی و اثبات شده است.

9- گیمیفیکیشن و مقابله با اضافه بار شناختی

مغز توانایی مدیریت محدودی از اطلاعات را دارد. اگر میزان ورودی های شناختی یا به عبارتی اطلاعات از حد بیش تر باشد. یادگیرنده ممکن است مقدار زیادی از اطلاعات را از دست بدهد و نتیجه آموزش ناقص بماند. یکی از راه‌هایی که گیمیفیکیشن می ‌تواند با اضافه بار شناختی مقابله کند، ارائه یادگیری در قالبی شبیه بازی و مبتنی بر چالش است. در کنار سایر مزایای عصب شناسی گیمیفیکیشن، این رویکرد کمک می‌کند تا یادگیری را به قطعات کوچک ‌تری تقسیم کنیم که حفظ و مدیریت آن برای مغز راحت تر شود.

10- بازی ها و توسعه مهارت های زندگی

یکی از دلایل اصلی اهمیت گیمیفیکیشن، توسعه و تقویت مهارت های زندگی است. هر انسانی برای این که بتواند زندگی موفق و موثری داشته باشد نیازمند یک سری مهارت های ضروری است. محیط بازی به دانش آموزان و دیگر یادگیرندگان کمک می کند تا تجربیات مختلف را در شرایط کم خطر داشته باشند.

سخن پایانی

در این مطلب ما به صورت مختصر از دریچه علوم اعصاب به گیمیفیکیشن و تاثیر آن بر یادگیری نگاهی انداختیم. با توجه به مواردی که در بالا بیان شد می توان گفت تاثیر گیمیفیکیشن یا بازی وارسازی بر مغز بسیار مشهود است. آموزش همراه با بازی می تواند تعامل بالایی ایجاد کند و دانش آموزان را به سطح بالایی از دانش در عین لذت بردن از آن، برسانند.